Android panuje dziś niepodzielnie na rynku mobilnych systemów operacyjnych. Szacuje się, że w różnych wariantach oprogramowanie to działa na niemal 20 tysiącach różnych urządzeń - to liczba modeli, a nie egzemplarzy. Jeżeli chodzi o egzemplarze, to tylko w 2014 roku (według danych publikowanych przez Strategy Analytics) na rynek trafiło ponad miliard smartfonów pracujących pod kontrolą systemu Android. Mobilny system Google'a jest dziś niekwestionowaną potęgą, która coraz śmielej poczyna sobie nie tylko w urządzeniach mobilnych. Trafia również np. do telewizorów (jako Android TV). Nie zawsze jednak tak było. Zapraszamy na fascynującą wycieczkę po świecie Androida, od źródeł, po stan aktualny.
Historia Androida zaczyna się w październiku 2003 roku w kalifornijskim Palo Alto. Wtedy to czterej panowie - Andy Rubin, Rich Miner, Nick Sears oraz Chris White - decydują się na założenie firmy o znamiennej w skutkach nazwie: Android Inc.
Założyciele Android Inc. byli nie tylko entuzjastami rozwiązań mobilnych, ale mieli też solidne przygotowanie i podstawy merytoryczne. Andy Rubin wcześniej pracował w Apple, WebTV i koncernie Philips, był również współzałożycielem przejętej później przez Microsoft (z punktu biznesowego było to jedno z najmniej udanych przejęć dokonanych przez producenta Windows) firmy Danger, specjalizującej się w rozwiązaniach na platformy mobilne - głównie oprogramowanie, ale nie tylko. Najbardziej znanym produktem Danger jest opracowane wspólnie z Motorolą urządzenie T-Mobile Sidekick, na niektórych rynkach znane pod nazwą Danger Hiptop, produkt ten powstał jednak już długo po tym, jak w 2003 roku Andy Rubin opuścił firmę Danger.
Rich Miner to z kolei współzałożyciel Wildfire Communications, firmy która - uwaga - już w 1994 roku opracowała rozwiązanie będące de facto protoplastą głośnych dziś tzw. asystentów głosowych (tj. Siri z Apple, Cortana z Microsoftu, czy Google Now - wiadomo skąd :) ) - wtedy było to coś na kształ automatycznej sekretarki, ale pionierski krok w kierunku gadających cyfrowych asystentów został wykonany. W ramach ciekawostki: polska Wikipedia błędnie podaje, jakoby Miner był również współzałożycielem HTC. Nic z tych rzeczy, tajwańskie HTC miało zupełnie innych założycieli, a błąd ten jest niestety powielany przez wiele innych serwisów bezkrytycznie korzystających z zasobów Wikipedii. Jednak zostawmy to, wiarygodność tworzonych kolektywnie przez otwartą społeczność zestawów informacji to temat na zupełnie inny artykuł.
Nick Sears zdobywał wiedzę i doświadczenie na temat możliwości i potrzeb mobilnego rynku piastując stanowisko jednego z wiceprezesów telekomunikacyjnego giganta: T-Mobile (amerykańskiego oddziału tej firmy). Z kolei Chris White przed założeniem Android Inc, pracował jako inżynier oprogramowania w Sun Microsystems, później to samo stanowisko piastował w Apple, a następnie projektował interfejsy użytkownika w WebTV Networks.
Jeżeli wierzyć słowom Andy'ego Rubina, nazywanego przez wielu ojcem Androida, firma powstała w celu opracowywania sprytniejszych urządzeń, które byłyby zdolne odczytywać i reagować m.in. na lokalizację użytkownika czy jego osobiste preferencje. Brzmi znajomo, prawda? Tyle, że początkowo celem firmy Android Inc. wcale nie był mobilny system operacyjny, a przynajmniej nie system dla telefonów komórkowych (o tabletach wówczas się praktycznie nie mówiło). Najpierw pracownicy kalifornijskiej spółki pracowali nad oprogramowaniem dla aparatów cyfrowych. Jednak dość szybko włodarze Android Inc. zdali sobie sprawę, że "cyfrówki" to ślepy zaułek rynku o wciąż malejącym znaczeniu. Przestawili się zatem na opracowywanie oprogramowania, które mogłoby konkurować ze świętującym wówczas triumfy Symbianem czy opracowanym przez Microsoft poprzednikiem Windows Phone - systemem Windows Mobile. Oficjalnie firma pracowała nad "oprogramowaniem mobilnym" a fakt, iż tym oprogramowaniem były nie pojedyncze aplikacje lecz cały system operacyjny i związany z nim cyfrowy ekosystem był utrzymywany w ścisłym sekrecie. Prace wymagały jednak nakładów - środki posiadane przez Rubina szybko się skończyły i świat być może nigdy nie poznałby dzisiejszego potentata na rynku mobilnych systemów operacyjnych, gdyby nie jeden człowiek - Stephen G. "Steve" Perlman. Ten amerykański przedsiębiorca - prezes Artemis Networks, przy okazji były pracownik Microsoftu i Apple - a prywatnie przyjaciel Andy'ego Rubina, pojawił się w jego życiu we właściwym miejscu i czasie. W trudnych chwilach wsparł Rubina jedną kopertą zawierającą 10 tysięcy dolarów w gotówce. Nie chciał nic w zamian, a propozycję objęcia części udziałów w spółce Rubina odrzucił.
Znamienne przejęcie
Lipiec 2005 roku to ważna data w rozwoju nikomu wówczas nieznanego jeszcze produktu trzęsącego dziś światem urządzeń mobilnych. W tym czasie Google kupuje za kwotę co najmniej 50 milionów dolarów niewielką, kalifornijską firmę Android Inc. - trzej współzałożyciele (poza Searsem) zostają pracownikami wyszukiwarkowego giganta. O systemie operacyjnym wówczas wciąż jeszcze nikt nie słyszał, odnotowano jedynie, że Google kupiło po prostu kolejną firmę zajmującą się tworzeniem oprogramowania dla urządzeń mobilnych. Nieco później, w 2006 roku po raz pierwszy głośno zaczęto mówić o tym, że Google zamierza zaistnieć na rynku mobilnym, choć wówczas mało kto podejrzewał, że chodzi o produkt takiego kalibru, jak system operacyjny. Utworzony w Google zespół kierowany przez Andy'ego Rubina pracował cały czas nad mobilnym systemem operacyjnym bazując na jądrze Linuksa.
Niezależnie od oprogramowania - nad czym intensywnie pracował zespół Rubina - Google poszukuje również odpowiednich rozwiązań sprzętowych. Jednym z pierwszych smartfonów, które można w jakikolwiek sposób skojarzyć z Androidem był prototyp o kodowej nazwie Sooner.
Google Sooner, pierwszy prototyp smartfonu z opracowywanym przez Google mobilnym systemem operacyjnym (źródło: androidcentral.com).
Rzut oka na Sooner wystarczy, by poznać źródło inspiracji inżynierów Google'a - Blackberry. Ekran pozbawiony reakcji na dotyk oraz fizyczna klawiatura to cechy charakterystyczne dla święcącej wówczas rynkowe triumfy, kanadyjskiej firmy Research In Motion (RIM) - producenta smartfonów Blackberry.
Sooner, choć był zaawansowanym prototypem, a w zasadzie niemal gotowym produktem, nigdy nie został wprowadzony na rynek. Powodem takiej decyzji, jak również znacznego przedefiniowania celów i prac zespółów pracujących w Google nad rozwiązaniami mobilnymi było urządzenie, które zostało pokazane przez Steve'a Jobsa, szefa Apple na konferencji Macworld 2007, w styczniu 2007 roku, a ostatecznie zadebiutowało na rynku 29 czerwca 2007 roku. Tym urządzeniem był Apple iPhone pierwszej generacji.
Android od początków, aż do dziś
Bardzo często nazwa "Android" jest wymieniana wyłącznie w powiązaniu z firmą Google. Wyszukiwarkowy gigant miał i ma wiele wspólnego z najpopularniejszym mobilnym systemem operacyjnym świata, ale nie jest jedyną instytucją sprawującą pieczę nad rozwojem tego systemu. Nazywanie Androida systemem opracowanym wyłącznie przez Google'a jest o tyle niewłaściwe, że ani Google nie wymyśliło tego rozwiązania (jak wiemy już, zakupiło niewielką firmę Android Inc., która opracowała podwaliny systemu mobilnego bazując na jądrze Linuksa), ani też nie jest jedyną firmą mającą wpływ na rozwój tego systemu. Obecnie Android jest właściwie produktem wielkiego sojuszu biznesowego o nazie Open Handset Alliance, w skład którego, oprócz oczywiście Google'a wchodzą tacy giganci branży nowych technologii jak m.in. ASUS, HTC, Dell, Intel, LG, Motorola, Nvidia, Qualcomm, Samsung czy Texas Instruments. Co więcej, sojusz ten nie powstał wczoraj lecz towarzyszy systemowi Android od początku jego rynkowej drogi, tj. od czasu udostępnienia pierwszej, jeszcze testowej (patrz niżej) wersji otwartego systemu operacyjnego, co miało miejsce 5 listopada 2007 roku (SDK, czyli pakiet narzędzi dla programistów dla tej wersji systemu wydano 12 listopada 2007 roku).Przy czym należy pamiętać, że sojusz ten odpowiada nie tylko za rozwój systemu Android, ale również za wiele innych produktów i technologii, które zmieniły oblicze współczesnej cywilizacji. Prześledźmy zatem jak zmieniał się Android na przestrzeni ostatnich lat.
Android 0.5 Milestone 3 i 5 - pierwszy prototyp pokazany publicznie
Pierwszą zaprezentowaną publicznie wersją systemu Android było wydanie Android 0.5 Milestone 3, zaprezentowane w listopadzie 2007 roku. Nieprzypadkowo widać tu podobieństwa do oprogramowania zarządzającgo wspomnianym wcześniej prototypem Google Sooner, jednak opisywany tu Android 0.5 Milestone 3 nigdy nie był zaprezentowany jako system działający na konkretnej - choćby i prototypowej - platformie sprzętowej. Z tej wersji można było skorzystać jedynie na emulatorach towarzyszących programistycznym zestawom SDK. Jak większość kodów publikowanych wyłącznie pod emulatory Android 0.5 Milestone 3 był pozbawiony większości cech prawdziwego systemu operacyjnego (w tym wielu aplikacji standardowo wbudowywanych w system). To pierwsze, udostępnione publicznie (w zasadzie wyłącznie programistom - tylko oni potrafili zrobić użytek z wersji systemu pracującej wyłącznie na emulatorach) wydanie nie miało jeszcze charakterystycznej dla późniejszych wersji Androida słodkiej nazwy kodowej. System w tej wersji był pozbawiony jakichkolwiek ikon pulpitu, jedynym aktywnym elementem był niewielki pasek narzędziowy (zwany też dockiem) umieszczony w dole ekranu zawierający zestaw kilku ikonek. Interfejs ten nie miał przyszłości, nie obsługiwał dotyku i wciąż bazował na rozwiązaniach zaadaptowanych z platformy Blackberry, która - zwłaszcza po premierze iPhone'a - stała się przestarzała dla wielu użytkowników, a także inżynierów i programistów Google'a.
Android 0.5 Milestone 5 to kolejna publicznie zaprezentowana wersja systemu. Została pokazana w lutym 2008 roku. Ta wersja znacznie różniła się od poprzedniej, co wyraźnie ujawniało skalę przetasowań i modyfikacji koncepcyjnych spowodowanych premierą iPhone'a i mocno już ugruntowanym w tym czasie sukcesem rynkowym pierwszego smartfonu Apple'a. Interfejs a'la Blackberry został całkowicie usunięty, zamiast niego eksperymentowano. Efekt tych eksperymentów widoczny na powyższym obrazku. Elementem interaktywnym nowego interfejsu było coś w rodzaju bloków funkcyjnych, w zasadzie przypominało to nieco ikonki, choć niektórym - skądinąd słusznie - może się to kojarzyć z kafelkami. Elementem, który na pewno trudno było uznać za gotowy, był ekran domowy ówczesnej wersji Androida, nie był on w żaden sposób konfigurowalny, a maksymalna liczba aplikacji, z których można było korzystać była ograniczona do 21, na więcej nie przewidziano miejsca w interfejsie systemowym. Ostatecznie jednak zrezygnowano z takiego rozwiązania, większość pomysłów z Milestone 5 nigdy nie znalazło uznania w kolejnych edycjach Androida.
Android 0.9 Beta
Wersja beta systemu Android, oznaczona numerem 0.9, została opublikowana sześć miesięcy po zaprezentowaniu wersji Milestone 5, w sierpniu 2008 roku. Do premiery pierwszej finalnej wersji mobilnego systemu opracowywanego przez Rubina i jego zespół pozostało już tylko 2 miesiące i - jak możemy ocenić z perspektywy minionego czasu - to było widać. Wydanie beta 0.9 było pierwszym Androidem przypominającym... Androida. Charakterystyczne ikonki ekranu głównego, wysuwany panel aplikacji, wiele pulpitów ekranu głównego oraz - cecha Androida obecna w nim do dziś - widżety ekranu głównego (na powyższym obrazku jest to charakterystyczny zegarek, oprócz niego były dostępne jeszcze dwa: ramka z obrazkiem i panel wyszukiwarki). W tej wersji, oprócz wysuwanego dotykiem ekranu (panelu) aplikacji pojawił się również wysuwany panel powiadomień. Dodano również sporo zupełnie nowych, nieistniejących wcześniej aplikacji, m.in. zegarek z alarmem, kalkulator, muzyka, zdjęcia, wiadomości, czy aparat. Wersja 0.9 beta była też pierwszym Androidem z konfigurowalnym ekranem głównym (charakterystyczny gest przesuwania elementów - ikon i widżetów - po ich dłuższym dotknięciu). Ta wersja systemu wyprzedzała w pewnym sensie również święcący wówczas triumfy system iOS Apple'a - udostępniała schowek systemowy i związane z nim operacje "kopiuj/wklej".
Android 1.0
W październiku 2008 pierwsza wersja systemu Android była gotowa. Oczywiste jednak było, że nie sposób zaprezentować nowy system mobilny w oderwaniu od sprzętu, na którym miałby on działać. Choć dziś może się to wydawać wręcz nieprawdopodobne, to wówczas Google miało spore problemy ze znalezieniem partnerów chętnych do współpracy właśnie w zakresie oferowania sprzętu działającego pod kontrolą systemu Android. Już rok wcześniej - w 2007 - istniały plany zaoferowania na rynku urządzeń pracujących pod kontrolą Androida, ale na macierzystym, amerykańskim rynku Google nie potrafiło do siebie przekonać operatorów komórkowych, a to oni stanowili siłę zdolną do wypromowania jakiegokolwiek rozwiązania mobilnego na rynku. Ze współpracy kolejno wycofywali tacy potentaci jak Verizon, Sprint, czy AT&T (ten ostatni zdecydowanie bardziej był zainteresowany współpracą z Apple, owocną zresztą dla obu stron). Ba, nawet T-Mobile, firma która ostatecznie stała się właśnie pionerem na rynku smartfonów z Androidem, początkowo odmawiała współpracy z twórcami Androida. Ostatecznie jednak kłopoty zostały pokonane i HTC ogłasza 23 września 2008 roku swój najnowszy smartfon HTC Dream, a samo urządzenie trafia na rynek (amerykański) 22 października 2008 jako T-Mobile G1. Świat otrzymał pierwszy androidofon. W Polsce ten smartfon był znany pod jeszcze inną nazwą, jako Era G1 - był sprzedawany od 23 lutego 2009 roku przez firmę Era, jednego z głównych operatorów komórkowych w Polsce, przejętego później przez T-Mobile.
Główny kod Androida 1.0 nie różnił się zbytnio od opublikowanej 2 miesiącej wcześniej wersji 0.9 beta, ale gotowy produkt wyposażony był w spory zestaw aplikacji: pełny zestaw Google Apps, Gmail, Android Market (poprzednik sklepu Google Play), Voice Dialer, YouTube. Cechą wyróżniającą Androida był właśnie autorski sklep Android Market. Od analogicznego tworu Apple'a sklep Google'a odróżniała niemal pełna otwartość. Z jednej strony pozwoliło to twórcom aplikacji na pełną personalizację mobilnego systemu, ale z drugiej okazało się też największą bolączką Android Marketu: aplikację, bez znaczenia o jakiej funkcjonalności, mógł w nim opublikować każdy, a to oznaczało mnóstwo śmieci w sklepie. Pierwszy Android to również przeglądarka WWW oferująca możliwość skalowania treści i obsługę wielu kart. Aplikacja Aparat też była i to w zasadzie wszystko co można o niej napisać, nie umożliwiała nawet zmiany rozdzielczości zdjęcia, nie mówiąc nawet o takich detalach jak tryb jakości, ekspozycja, balans bieli itp. Gmail w Androidzie 1.0 był dość paskudny, ale umożliwiał zarządzanie korespondencją podawaną przez POP3, IMAP4 oraz wysyłaną przez SMTP, ale już Exchange nie był obsługiwany.
Android 1.1 Petit Four
9 lutego 2009 roku opublikowana zostaje aktualizacja systemu Android do wersji 1.1. Początkowo zaktualizowany kod przeznaczony jest tylko dla smartfonów HTC Dream. Wówczas twórcy Androida nie stosowali jeszcze "słodkich" nazw kodowych kolejnych wersji, ale wydanie 1.1. miało już swoją wewnątrzną nazwę: "Petit Four". Nie była jednak ona używana w oficjalnych informacjach na temat tego systemu.
Aktualizacja powstała przede wszystkim w celu likwidacji błędów wykrytych w kodzie systemu pierwszej generacji. Zmodyfikowane zostało również API Androida (interfejs programowania), pojawiło się również kilka nowych funkcji, m.in. znacznie wydłużono czas wyświetlania ekranu połączenia przychodzącego podczas używania funkcji telefonu głośnomówiącego, dodano funkcję umożliwiającą wyświetlenie bądź ukrycie klawiatury numerycznej telefonu. Dopiero od tej wersji Android potrafił zapisywać załączniki w wiadomościach. Ponadto wzbogacono funkcjonalność aplikacji Mapy - w wynikach wyszukiwania różnych lokalizacji oprócz adresów pojawiały się również opinie oraz dodatkowe informacje (o ile oczywiście były dostępne dla danego typu obiektów). Oprócz tego Android 1.1 wprowadził obsługę płatnych aplikacji w Android Markecie (dotychczas wszystkie programy były udostępniane gratis - po prostu twórcom nie udostępniono wcześniej funkcji umożliwiających pobieranie płatności). Wersja 1.1 oferowała też pierwszy krok w rozwijanej do dziś wyszukiwarce głosowej. Już wówczas możliwe było wyszukiwanie głosowe (pojedyncze frazy, oczywiście po angielsku).
Android 1.5 Cupcake
Na pierwszy rzut oka Cupcake, pierwsza "słodka" wersja Androida opublikowana 27 kwietnia 2009 roku, nie różniła się od poprzedniego wydania. Różnic nie było widać do czasu, aż nie aktywowaliśmy jakiejś funkcji wymagającej wprowadzenia tekstu. Wtedy na ekranie można było po raz pierwszy zobaczyć klawiaturę ekranową. Teraz może to wydać się dziwne, ale pierwsza generacja systemu Android (jak i aktualizacja 1.1) była pozbawiona czegoś tak dziś oczywistego, jak klawiatura ekranowa. Po części można to było wytłumaczyć, że HTC Dream/T-Mobile/Era G1 był wyposażony we własną klawiaturę. Było to jednak znaczne ograniczenie dla wielu producentów, którzy nie chcieli konstruować trudniejszych i droższych w produkcji modeli wyposażonych w rzeczywistą klawiaturę. Cupcake znosił to ograniczenie rozpoczynając w istocie marsz Androida w stronę wielu producentów OEM. Wprowadzenie wirtualnej klawiatury ekranowej oznaczało również pojawienie się towarzyszących tej funkcji możliwości, takich jak np. automatyczne uzupełnianie tekstu, słownik użytkownika, a także możliwość zastąpienia systemowej wirtualnej klawiatury inną wersją.
Nie tylko klawiatura była nowością. Cupcake to pierwszy Android zdolny do rejestrowania i dekodowania wideo w powszechnie dziś stosowanym standardzie MPEG-4 i formacie 3GP. Dopiero od tej wersji można było automatycznie parować ze smartfonem urządzenia Bluetooth w tym te z obsługą przekazywania dźwięku stereo za pośrednictwem interfejsu bezprzewodowego (A2DP/AVRCP). Cupcake dodawał również kilka innych smaczków, takich jak np. możliwość przypisywania zdjęć użytkownika do kontaktów, funkcje schowka w przeglądarce internetowej, animowane przewijanie ekranu, czy automatyczne obracanie ekranu. Ponadto w obecnej od pierwszego Androida aplikacji YouTube po raz pierwszy pojawia się możliwość uploadowania wideo wprost ze smartfonu.
Android 1.6 Donut
Donut - charakterystyczne ciastko z dziurką, często mylnie po polsku nazywane pączkiem, niekiedy - bardziej trafnie - oponką. Taką nazwę kodową nadano kolejnej wersji Androida, wydanej 15 września 2009 roku. Donut wiele nowości miał ukrytych "pod maską", dotyczyło to m.in. umożliwienia twórcom aplikacji wstawiania ich treści w wynikach wyszukiwania, rozszerzenie funkcji wyszukiwarki tekstowej i głosowej na kontakty czy historię przeglądarki, czy dodanie większych możliwości w zakresie obsługi CDMA/EVDO (co oznaczało że Android może być stosowany jako system w smartfonach używanych przez praktycznie wszystkich operatorów komórkowych), połączeń przez kanały VPN czy znacznego rozwinięcia silnika text-to-speech. Donut był też pierwszym Androidem przygotowanym w pełni na ekrany o rozdzielczości WVGA (768 x 480 pikseli).
Oprócz zmian wewnątrz nie mogło jednak zabraknąć i usprawnień widocznych dla zwykłych użytkowników. Aplikacja Aparat zyskała znacznie większą integrację z galerią, z poziomu jednej aplikacji można było wykonać zdjęcie, nagrać wideo i obejrzeć rezultaty. Ponadto ktoś wreszcie zauważył, że użytkownicy uwielbiają robić zdjęcia. Nie wszystkie są jednak udane, dlatego część trzeba usunąć - dopiero Donut udostępniał tak oczywistą dziś funkcję, jak możliwość hurtowej selekcji fotografii przeznaczonych do usunięcia.
Android 2.0 - 2.1 Éclair
Na kolejną generację nie trzeba było długo czekać. Zaledwie nieco ponad miesiąc po publikacji oponki świat otrzymuje eklerkę, czyli Androida 2.0 - został on opublikowany 26 października 2009 roku. Mimo zmiany generacji, ta wersja Androida wciąż bazowała na tej samej wersji jądra Linuksa, co poprzednie wydanie (Linux kernel 2.6.29). Jednak mimo pozostania przy tym samym jądrze systemu ilość wprowadzonych modyfikacji była na tyle duża, że zmiana głównego numeru wersji systemu była uzasadniona.
Éclair to pierwsza edycja Androida wprowadzająca znaczne zmiany wizualne w interfejsie. Graficy Google'a chyba za punkt honoru przyjęli zadanie przeprojektowania każdej niemal ikonki i kontrolki w systemie. Zmiany te były jednak konieczne, głównie ze względu na znacznie większą rozdzielczość ekranów smartfonów. Rozdzielczość ekranu HTC Dream - sprzętu z pierwszym Androidem wynosiła zaledwie 320 x 480 pikseli. Tymczasem flagową maszyną pracującą już z Adnroidem drugiej generacji był głośno promowany w Stanach Zjednoczonych smartfon Motorola Droid, wyposażony był w ekran o rozdzielczości 854 x 480 pikseli, co nawet dziś, po ponad pięciu latach byłoby uznane za wartość całkiem przyzwoitą. Zmiana możliwości wyświetlacza wymusiła jednak przeprojektowanie graficzne systemu.
Android 2.0 był pierwszą edycją, która umożliwiała przechowywanie danych (i ich synchronizację) z wieloma kontami Google. Kolejną istotną dla wielu użytkowników funkcją było dodanie obsługi serwerów pocztowych Microsoft Exchange, co pozwoliło urządzeniom z Androidem wejść do świata korporacji, w których firmowa poczta była obsługiwana właśnie przez serwery Microsoftu. Aplikacja Aparat wreszcie zyskała sensowną funkcjonalność - pojawiły się w niej: obsługa lampy błyskowej, regulacja balansu bieli, różne tryby ostrości (w tym np. tryb makro), cyfrowy zoom i kilka innych nowości. Systemowa wyszukiwarka nauczyła się przeszukiwać również zarchiwizowane wiadomości SMS i MMS. Tekstowe podpowiedzi podczas wpisywania treści zostały wzbogacone o możliwość proponowania nazw kontaktów oraz tryb nauki najczęściej wprowadzanych przez użytkownika fraz. Eklerka to również zmodernizowana przeglądarka, w której pojawiły się miniaturki zakładek, obsługa podwójnego puknięcia w ekran czy zgodność z HTML5. Nazwa kodowa Éclair została zachowana dla dwóch kolejnych aktualizacji Androida: 2.0.1 oraz 2.1. W obu przypadkach główną motywacją do zmian były modernizacje API Androida oraz usunięcie wykrytych błędów. Kolejne wersje eklerek nie zawierały zmian funkcjonalnych widocznych dla użytkownika.
Android 2.2 Froyo
Kolejny deser programiści z zespołu Androida przygotowali 20 maja 2010 roku. Froyo, czyli mrożony jogurt (z ang. frozen yoghurt) to jedna z najbardziej udanych i najdłużej funkcjonujących na rynku wersji systemu Android. Jako ciekawostkę można podać, że Froyo był generacją wydawaną (wraz z aktualizacjami) dłużej od swojego następcy (Gingerbread). System oferował większą elastyczność w zakresie personalizacji i dostosowywania ekranu głównego.
Popularność Froyo wynikała również z tego, że twórcy Androida w tej wersji popracowali nad optymalizacją kodu pod względem efektywności wykorzystania pamięci i wydajności. Zmian "wewnątrz" było więcej. Froyo to pierwszy Android, w którym systemową przeglądarkę internetową wyposażono wsilnik JavaScript Chrome V8 oraz obsługę Adobe Flash. To również pierwszy Android, w którym funkcjonowała usługa Android Cloud to Device Messaging (C2DM) czyli mówiąc prościej, obsługa powiadomień przesyłanych metodą push. Dziś fakt, że nowe wiadomości email "same przychodzą" na smartfon traktujemy jako oczywistość. Ta "oczywistość" zaistniała w Androidzie Froyo.
Mrożony jogurt, jak na pyszną mleczną mieszankę przystało, zawierał znacznie więcej ciekawostek. Obsługiwał ekrany o wysokiej rozdzielczości (do 320 ppi), pozwalał na kontrolowanie połączeń przesyłu danych przez sieci komórkowe. Wraz z Froyo do smartfonów z Androidem trafiła również funkcja WiFi Hotspot umożliwiająca wykorzystanie telefonu jako bezprzewodowego punktu dostępowego. Android 2.2 był również aktualizacją istotną dla firm, których pracownicy używali smartfonów z tym systemem. Dzięki rozszerzonej obsłudze serwerów Exchange możliwa była nie tylko synchronizacja poczty, ale również i kalendarza. Ponadto smartfon mógł być obiektem zasad zabezpieczeń, a administratorzy mieli możliwość zdalnego awaryjnego wyczyszczenia poufnych danych firmowych. Od strony użytkowej istotną funkcją tej generacji Androida była możliwość instalowania aplikacji na karcie pamięci, a nie wyłącznie w wewnętrznej pamięci urządzenia.
System ten był na tyle udany, że pierwsza aktualizacja z poprawkami błędów i łatkami wad zabezpieczeń pojawiła się 18 stycznia 2011 roku (Froyo 2.2.1). Poprawka była mniej udana od systemu, który poprawiała - cztery dni później wydano kolejną wersję: 2.2.2, która naprawiała błąd dotyczący wiadomości SMS w smartfonach Nexus One. Ostatnia aktualizacja Froyo została opublikowana 21 listopada 2011 roku i zawierała jedynie łaty luk w zabezpieczeniach systemu mobilnego.
Android 2.3 Gingerbread
Kolejne wydanie systemu Android w zasadzie nie powinno być nazywane "kolejnym". Gingerbread co prawda został opublikowany nieco później niż Froyo, bo 6 grudnia 2010 roku, ale obie wersje Androida koegzystowały w przestrzeni publicznej, przyczyniając się do zwiększenia fragmentacji platformy Android na rynku. Gingerbread to kolejna znaczna modyfikacja wyglądu systemu, zmodyfikowano znacznie ekrany systemu. Ponownie zmiana została po części wymuszona przez coraz to wyższe rozdzielczości ekranów urządzeń mobilnych. Gingerbread był wersją przystosowaną do pracy z ekranami o rodzielczości nawet wyższej niż WXGA (1366 x 786 pikseli).
Zostawmy jednak niuanse graficzne, co z funkcjonalnością? Android 2.3 to pierwsza generacja obsługująca zbliżeniowy interfejs NFC (Near Field Communication), pojawił się również zupełnie nowy, systemowy menedżer pobierania, dający użytkownikowi wygodny dostęp do pobranych danych niezależnie od tego, czy zapisany w pamięci smartfonu plik pochodził ze strony WWW, z załącznika maila czy innej, łączącej się z internetem aplikacji. Gingerbread wprowadzał również usprawniony systemowy schowek (w celu skopiowania słowa wystarczyło dany wyraz dotknąć na ekranie i chwilę przytrzymać). Ta wersja Androida oferowała również więcej możliwości multimedialnych niż Froyo - np. system był zdolny do dekodowania strumieni audio AAC czy wideo w formacie WebM/VP8. Jako ciekawostkę warto dodać, że dopiero od Gingerbreada można mówić o selfies, czyli jakże popularnych wśród niektórych użytkowników sieci społecznościowych fotograficznych autoportretach. Był to pierwszy Android obsługujący więcej niż jedną kamerę/aparat cyfrowy w urządzeniu mobilnym. Nazwę kodową Gingerbread miały również wydania systemu Android oznaczone numerami 2.3.1 (wydany w grudniu 2010 roku) oraz 2.3.2 (wydany w styczniu 2011), ale obie aktualizacje przeznaczone były wyłącznie dla smartfonu Google Nexus S (czyli minimalnie odmieniony Samsung Galaxy S - GT-i9020/i9023 zbudowany na zlecenie Google'a) - pierwszego smartfonu z Gingerbreadem na pokładzie. Późniejsze aktualizacje (od 2.3.3 do 2.3.7) miały już bardziej uniwersalny charakter, wprowadzały m.in. lepsze gospodarowanie energią (większą wydajność baterii). Od strony wizualnej można wspomnieć o zmodyfikowanej wersji klienta Gmail (od wersji 2.3.5).
Android 3.0 Honeycomb
24 lutego 2011 roku na rynek trafia tablet Motorola Xoom, tablet i zarazem pierwsze urządzenie, w którym pracuje system operacyjny Android 3.0 Honeycomb (czyli "plaster miodu"). Cechą najbardziej odróżniającą tę generację od poprzedników (a także następnych wersji) było to, że Honeycomb był wersją Androida przeznaczoną wyłącznie dla tabletów.
Przeznaczenie systemu wyłącznie dla tabletów siłą rzeczy wymusiło przeprojektowanie interfejsu, który zyskał charakterystyczny "tabletowy" sznyt. Przeprojektowano również klawiaturę, na której - biorąc pod uwagę większy ekran tabletów - przy odrobinie wytrenowania dawało się pisać sprawnie oburącz. Kod Honeycomba potrafił korzystać z mocy obliczeniowej dostarczanej przez procesory wielordzeniowe oraz obsługiwał sprzętową akcelerację niektórych działań.
Kolejna wersja Honeycomba, oznaczona numerem 3.1 naprawiała dość irytujący błąd poprzednika - brak obsługi akcesoriów USB w trybie OTG (On-the-go), co uniemożliwiało korzystanie z wielu przydatnych akcesoriów jak zewnętrzne klawiatury i myszki. W tej edycji wprowadzono również kilka pomniejszych drobiazgów, jak np. możliwość zmiany rozmiaru widżetów na ekranie domowym systemu, czy obsługę formatu FLAC dla danych audio.
Następne wersje Honeycomba (numery od 3.2 do 3.2.6) to głównie poprawki zabezpieczeń i usuwanie znalezionych błędów. Jako ciekawostkę warto dodać, że od wersji 3.2 Honeycomb był systemem zarządzającym platformą smart TV o nazwie Google TV - obecnie już wycofaną. Jej następcą jest Android TV. Honeycomb to również ostatni z Androidów, w którym głównym źródłem aplikacji i gier jest Android Market.
Android 4.0 Ice Cream Sandwich
Kolejnym deserem przygotowanym przez programistów zespołu pracującego nad Androidem była "lodowa kanapka" - Ice Cream Sandwich. Ta generacja systemu opublikowana 18 października 2011 roku to powrót edycji smartfonowych. Wydanie to wprowadza kolejne ułatwienia w obsłudze interfejsu, m.in. poprawioną korekcję błędów podczas wprowadzania tekstu za pomocą klawiatury ekranowej, łatwiejsze tworzenie folderów i zarządzanie plikami za pomocą techniki "przeciągnij i upuść", poprawiony schowek systemowy czy zintegrowane narzędzie do wykonywania zrzutów ekranowych (standardowo przycisk zasilania + przycisk przyciszenia).
Ice Cream Sandwich to pierwszy Android, w którym standardowo dostępna jest aplikacja do edycji a nie tylko przeglądania fotografii. Od tej wersji systemu możliwe jest również nagrywanie wideo w rozdzielczości Full HD (oczywiście o ile dany sprzęt dysponuje komponentami zdolnymi do rejestracji obrazu wideo w takiej rozdzielczości). Wraz z Ice Cream Sandwich debiutuje również nowy tryb bezprzewodowych połączeń bezpośrednich - WiFi Direct. Oznacza to m.in., że użytkownik smartfonu z tym systemem może np. przesłać zdjęcia ze smartfonu bezpośrednio np. na telewizor obsługujący połączenia WiFi Direct, bez udziału routera WiFi i domowej sieci.
Cechą tej wersji systemu, szczególnie przydatną dla użytkowników, którzy korzystali z połączeń transmisji danych przez sieci komórkowe jest możliwość wygodnego śledzenia zużycia limitu transmisji danych, ustawiania powiadomień, alarmów i ostrzeżeń o zbliżającym się wyczerpaniu limitu itp. Funkcja ta okazała się na tyle przydatna że do dziś jest dostępna we wszystkich kolejnych wersjach Androida.
Wcześniej wspomnieliśmy, że Honeycomb to ostatni Android z Android Marketem. Google wprowadziło 6 marca 2012 roku usługę Google Play dającą dostęp do aplikacji, gier oraz treści multimedialnych, Android Market stał się sklepem Google Play Store. Od Ice Cream Sandwich wszystkie kolejne wersje systemu Android będą miały już standardowy sklep Google Play. Android Market jest wciąż dostępny jako aplikacja w Google Play.
Kolejne aktualizacje Ice Cream Sandwich to głównie poprawki błędów i optymalizacje. Wersja 4.0.3 opublikowana 16 grudnia 2011 wprowadzała obsługę funkcji stabilizacji wideo. Ostatnia aktualizacja oznaczona numerem 4.0.4 została wydana 29 marca 2012 roku - zwiększała stabilność systemu, usprawniała działanie niektórych funkcji (m.in. płynniejszy obrót ekranu, lepsza wydajność aparatu cyfrowego).
Android 4.1 - 4.3 Jelly Bean
Następna generacja Androida, czyli "żelowa fasolka" (Jelly Bean) debiutuje na rynku 9 lipca 2012 roku, ale informacje na temat tego wydania Google opublikowało już kilkanaście dni wcześniej podczas konferencji Google I/O 27 czerwca 2012 roku. Pierwszym urządzeniem pracującym pod kontrolą "żelowej fasolki" był tablet Google Nexus 7 pierwszej generacji - urządzenie trafiło na rynek 13 lipca 2012 roku.
Android Jelly Bean to system, który - choć teoretycznie dotyczy urządzeń mobilnych - oferuje możliwości porównywalne z systemami operacyjnymi przeznaczonymi dla znacznie większych komputerów i laptopów. Głównie w zakresie multimediów. Powód? Po co np. w Androidzie obsługa wielokanałowego dźwięku, czy funkcja USB Audio (użyteczna dla zewnętrznych urządzeń typu DAC)?
Wraz z Jelly Bean w Androidzie debiutuje zupełnie nowy mechanizm zwiększający możliwości wyszukiwarki Google - chodzi o Google Now. Od tej pory Google wie gdzie jesteś, co lubisz, co wyszukujesz, co Ci podpowiadać i wiele więcej :)
Kolejna wersja Jelly Bean, oznaczona numerem 4.2 debiutuje 13 listopada 2012 roku. Wprowadzono w niej m.in. obsługę widżetów bezpośrednio na ekranie blokady, dostęp do panelu szybkich ustawień systemu i urządzenia z poziomu ekranu powiadomień. Od tej wersji można też mówić o smartfonach z Androidem w pełni obsługujących technikę Miracast. W wersji 4.2.1 wprowadzonej również w listopadzi 2012 roku dodano obsługę manipulatorów gier łączących się z urządzeniem mobilnym za pomocą interfejsu Bluetooth i poprawiono wykryte błędy. Ostatnią aktualizacją tej gałęzi Jelly Bean było wydanie wersji 4.2.2, w której dodano kilka drobnych, ale użytecznych usprawnień, np. procentowe wskaźniki pobierania danych wraz z wyświetlaniem czasu ukończenia pobierania, czy dodanie funkcji włączania/wyłączania połączeń WiFi i Bluetooth poprzez wciśnięcie i przytrzymanie ikonek tych interfejsów na panelu szybkich ustawień.
W lipcu 2013 roku zostaje opublikowana kolejna duża aktualizacja Androida Jelly Bean oznaczona numerem 4.3. To pierwsze wydanie Androida, w którym dodano obsługę profilu AVRCP 1.3 dla urządzeń Bluetooth (wcześniejsza wersja tego profilu jest dostępna w Androidzie od systemu o nazwie kodowej Cupcake, czyli Androida 1.5), co pozwala wykorzystać smartfon z tą wersją systemu jako uniwersalny pilot zdalnego sterowania dla urządzeń HiFi wyposażonych w obsługę interfejsu Bluetooth. Z rzeczy bardziej systemowych, to wydanie wprowadza możliwość dodawania do systemu nowych kont użytkownika z ograniczonym dostępem do poszczególnych funkcji systemu (np. konta dla dzieci). Ciekawostką jest też to, że Android 4.3 jest oficjalnie pierwszą wersją, w której dodano obsługę rozdzielczości 4K.
Android 4.4 KitKat
Powoli docieramy do współczesności - na rynku wciąż funkcjonuje mnóstwo urządzeń pracujących pod kontrolą systemu Android 4.4.x KitKat. Po raz pierwszy świat zobaczył tę wersję Androida 31 października 2013 roku. A pierwszym urządzeniem pracującym pod kontrolą tej wersji systemu był zbudowany przez LG smartfon Google Nexus 5 wyposażony w 5-calowy ekran o rozdzielczości Full HD. Z funkcjonalnych ciekawostek, Android KitKat ma wbudowaną bezpośrednio w system obsługę bezprzewodowego drukowania (co oczywiście działa, pod warunkiem, że użyjemy drukarki zdolnej do komunikacji bezprzewodowej). Ponadto użytkownik nie jest już ograniczony wyłącznie systemową aplikacją do odbioru i wysyłania SMS-ów, jeżeli chce, może w tej roli ustawić np. komunikator Google Hangouts.
Nowy Android to również usprawnienia znanych z poprzednich wydań aplikacji i mechanizmów, jak chociażby systematycznie rozwijanej, zintegrowanej wyszukiwaki systemowej Google Now. Od tego wydania wprowadzono obsługę komend głosowych bezpośrednio na ekranie domowym, nie trzeba ręcznie aktywować funkcji nasłuchiwania, wystarczy powiedzieć "ok, Google".
KitKat to system nie tylko do smartfonów i tabletów, jego funkcje można zaadoptować do bardziej nietypowych urządzeń takich jak np. różnego typu mobilne gadżety dla miłośników sportu, smart-zegarki itp. Od wersji KitKat nastąpiła też zmiana systemowej domyślnej przeglądarki WWW - stał się nią mobilny klient Google Chrome.
Android 5.0 - 5.1 Lollipop
W ten sposób dotarliśmy do końca naszej wyprawy - Android 5.x Lollipop to najnowsza wersja systemu Android, zaprezentowana 12 listopada 2014 roku i pierwsza, która bezpośrednio jest w stanie wykorzystać moc obliczeniową 64-bitowych procesorów. Nowy system to m.in. zmodyfikowany interfejs z wykorzystaniem ujednoliconego systemu projektowania o nazwie Material Design, znacznie usprawniony mechanizm powiadomień, zwiększenie bezpieczeństwa systemu, efektywniejsze energetycznie wykorzystanie interfejsów bezprzewodowych, a także - błędy - przynajmniej na początku. Pierwsze aktualizacje (5.0.1 oraz 5.0.2) zostały wydane jeszcze w grudniu ubiegłego roku. 9 marca opublikowano Lollipopa 5.1 - pierwszego Androida, który oficjalnie obsługuje urządzenia z wieloma kartami SIM - to akurat można potraktować jako swego rodzaju ciekawostkę, gdyż już wcześniej na rynku można było spotkać wiele modeli smartfonów pracujących z więcej niż jedną kartą SIM i bez większych kłopotów działających ze starszymi niż Lollipop generacjami mobilnego systemu. Ostatnią jak do tej pory wersją jest wydanie 5.1.1, które wprowadzono 21 kwietnia br. Funkcjonalnie nie zawiera ono żadnych innowacji lecz jedynie poprawki wcześniej zauważonych błędów. Co z kolejnymi Androidami? Kiedy będzie wersja 5.2? A może od razu 6.0? Odpowiedzi na te pytania z pewnością znajdziecie na łamach naszego serwisu natychmiast po tym, jak otrzymamy wiarygodne informacje z rzetelnych i sprawdzonych źródeł.
